10 praktische tips voor preventiemedewerkers

Als preventiemedewerker speel je een belangrijke rol in de veiligheid en gezondheid van je collega’s. Maar hoe zorg je ervoor dat jij je taken optimaal uitvoert? Deze 10 gouden tips helpen je op weg!

Tip 1: Maak duidelijke afspraken met je werkgever

Een sterke start als preventiemedewerker begint met heldere afspraken. Weet jij precies wat je taken en verantwoordelijkheden zijn? En hoeveel tijd je krijgt om je rol goed uit te voeren? Bespreek dit met je werkgever en leg alles vast.

Gebruik de RI&E als uitgangspunt om samen te bepalen hoeveel uren je nodig hebt. Krijg je onvoldoende ruimte of draagvlak? Kaart dit dan aan op een manier die past bij jouw organisatie: formeel of juist laagdrempelig.

Onthoud dat jij altijd de directie ondersteunt. Houd de communicatie open en plan regelmatig korte overleggen. Bereid je gesprekken goed voor: wat wil je bespreken, wat heb je nodig en welk resultaat wil je behalen?

Tip 2: Leer je organisatie en collega’s kennen

Breng in kaart welke collega’s je kunnen ondersteunen bij preventietaken. Begin met het vergroten van je organisatiebewustzijn: wie doet wat en waar overlappen taken met preventie?

Dit doe je als volgt:

• Inventariseer welke taken raakvlakken hebben  met preventie en bij wie deze zijn ondergebracht. Wie doet wat en waarvoor kun je ze benaderen? Welke (overige) taken zou jij op je kunnen en willen nemen? 
• Bekijk of er al een risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) aanwezig is in jouw organisatie en of deze up-to-date is. Vraag hiernaar bij je werkgever of HR-medewerker. Pas de RI&E waar nodig aan en bekijk welke actiepunten de nadruk hebben gekregen. 
• Is er een BHV’er aangesteld binnen je organisatie? Deze kun je meer vertellen over de risico’s.
• Is er een vertrouwenspersoon aangesteld? Ga met hem of haar in gesprek, wie weet zijn er bepaalde aandachtspunten waar je nog niet vanaf weet.
• Weet je hoe de personeelsvertegenwoordiging is geregeld? Bijvoorbeeld via een ondernemingsraad (OR) of op een andere manier. Zorg dat je de mensen kent die daarbij betrokken zijn en ga eens vrijblijvend bij ze langs.

Zodra je inzicht hebt in de personen die preventiegerelateerde taken hebben binnen je organisatie, wordt het eenvoudiger om je preventiebeleid op te stellen en tot uitvoering te brengen.

Tip 3: Durf taken te delegeren

Je hoeft als preventiemedewerker niet alles zelf te doen! Betrek collega’s bij preventietaken en benut hun expertise. Denk aan een technisch onderlegde collega of iemand die de werkvloer door en door kent. Dit vergroot het draagvlak en versterkt de samenwerking.

Wees toegankelijk en durf te delegeren. Stem je communicatie af op de situatie – een maandagochtend vraagt om een andere aanpak dan een vrijdagmiddag. Vermijd het ‘wijzende vingertje’ en creëer een open sfeer.

Een mensenmens blijven én om hulp durven vragen? Dat is de reden voor succes!

Tip 4: Maak jezelf zichtbaar als preventiemedewerker

Zorg dat iedereen weet wie jij bent en waar ze je kunnen vinden. Je bent er niet alleen om op veiligheid te hameren, maar vooral om collega’s te ondersteunen.

• Geef het goede voorbeeld: Mensen volgen wat je doet, niet wat je zegt.
• Wees herkenbaar: Draag een button of pet en zorg voor een vaste inloopmoment.
• Blijf in gesprek: Pak een koffiemoment of loop eens langs om te peilen wat er speelt.

Werk je in een groter bedrijf? Gebruik hulpmiddelen zoals posters of flyers via inpreventie.nl om je zichtbaarheid te vergroten.

Tip 5: Gebruik de RI&E als basis 

De RI&E is jouw startpunt voor een sterk preventiebeleid. Hieruit volgt het plan van aanpak, dus zorg dat je deze goed kent en jaarlijks controleert.

Wanneer bijwerken?

• Jaarlijks checken of maatregelen nog actueel en effectief zijn.
• Bij grote veranderingen zoals nieuwe werkmethoden, verbouwingen of nieuwe machines.
• Nog geen RI&E? Dan is dit je eerste prioriteit!

Werk samen met de OR of PVT en ondersteun je werkgever bij het opstellen en uitvoeren van het arbobeleid. Een solide RI&E is de basis van effectieve preventie!

Tip 6: Houd het praktisch en simpel

Gebruik altijd je RI&E en de Arbowet als basis. Kijk wat de Arbowet zegt, welke besluiten en Arboregelingen er zijn en vul dit eventueel aan vanuit de Arbo-infobladen en branchecatalogus. Zo heb je meteen het wettelijke kader te pakken en zit je gegarandeerd in de goede richting.

Tip 7: Wees consequent en geef het goede voorbeeld

Als preventiemedewerker ben je het gezicht van veiligheid binnen de organisatie. Dit betekent dat je altijd zelf het goede voorbeeld moet geven en consequent moet vasthouden aan de preventiemaatregelen.

Onder tijdsdruk of bij personeelstekort is de verleiding soms groot om uitzonderingen te maken, maar juist dan is het belangrijk om collega’s te blijven herinneren aan het belang van een veilig en gezond werkklimaat. Zodra jij meegaat in uitzonderingen, neemt de geloofwaardigheid van de preventiemaatregelen snel af.

Daarnaast moet je jezelf ook altijd houden aan de regels. Als jij je veiligheidsschoenen vergeet, kun je moeilijk een collega aanspreken op hetzelfde gedrag. Door consequent te zijn en zelf de richtlijnen na te leven, creëer je een werkomgeving waarin veiligheid vanzelfsprekend wordt. Zie jezelf als een ambassadeur van een veilige en gezonde werkplek!

Tip 8: Communiceer effectief met je collega’s en leidinggevenden

Een goed preventiebeleid staat of valt met effectieve communicatie. De juiste aanpak verschilt per organisatie: in een groot bedrijf met een overlegstructuur kan een inloopuur over veilig en gezond werken nuttig zijn, terwijl in een kleinere organisatie een informele aanpak beter werkt.

1. Maak communicatie laagdrempelig door tijdens de lunch of bij de koffie eens te vragen hoe het gaat.
2. Loop regelmatig rond, signaleer risico’s en wijs collega’s vriendelijk op aandachtspunten. Dit zal niet altijd soepel gaan, want sommige medewerkers vinden het overdreven omdat ze hun werk al jaren zo doen. Jouw uitdaging is om hen te laten inzien dat je er niet bent om te corrigeren, maar om hun werk veiliger en prettiger te maken.
3. Kies de juiste toon, speel in op de bedrijfscultuur en benadruk de voordelen voor medewerkers. Hoe beter je kunt motiveren, hoe makkelijker je collega’s meekrijgt.

Tip 9: Zie je rol als kans, niet als last

Sommige preventiemedewerkers voelen zich in deze rol geduwd: ‘Het moet nu eenmaal.’ Maar in plaats van een verplichting, is dit een kans om écht impact te maken. Jij kunt de werkomgeving veiliger maken voor jezelf en je collega’s. Het is een verantwoordelijke taak, maar ook een waardevolle.

Omarm deze functie en maak er iets moois van!

Tip 10:  Blijf jezelf ontwikkelen

Preventie is een dynamisch vakgebied dat continu in ontwikkeling is. Er is altijd weer iets nieuws te leren. Blijf daarom vakliteratuur lezen en schaf eens in de vijf jaar “De praktijkgids Arbeidsveiligheid” aan. En meld je aan voor de gratis digitale KAM praktijk van V-Kam Education, waarin we regelmatig nieuwtjes, tips en praktijkcases met je delen!

Download hier het e-book met al deze gouden tips. Helemaal gratis!