Nudging: wat is het en hoe kan het jou helpen?

De inhoud van dit blog is gecheckt door trainer Ilse Jansen.

Het beïnvloeden van bewust en/ of onbewust gedrag. Hoe doe je dat? Tijdens het inspiratiewebinar ‘Hoe kan nudging je helpen bij een gezond en veilig gedrag?’ nam Ilse Jansen ons mee in het effect van nudging.

Wil je jouw medewerkers positief beïnvloeden op het gebied van veilig werkgedrag? Lees dan snel verder!

Bewust en onbewust gedrag

Tijdens het webinar stelde Ilse de vraag: hoeveel procent van je gedrag is onbewust? Bijna de helft van de deelnemers koos het juiste antwoord: tussen de 80 en 95 procent. “Het is goed om je er bewust van te zijn dat we heel veel dingen onbewust doen.” Zo, stelt Ilse, gaat onbewust gedrag vaak heel snel.

Vraag je de mensen waarom ze iets doen, dan hebben ze daar vaak geen antwoord op. Bewust gedrag, dat gaat vaak traag, omdat je erover na moet denken. Natuurlijk, direct gedrag kun je niet altijd beïnvloeden, maar aan de voorkant kun je er zeker wél iets aan doen.

Waarom gedraagt iemand zich ‘zo’?

Allereerst is het belangrijk om je af te vragen waarom iemand onveilig gedrag vertoont. Hier geeft Ilse tijdens het webinar verschillende redenen voor:

• Men is zich niet of weinig bewust van de risico’s. Geldt vooral bij nieuwe medewerkers.
• Snel gewin. Iets gaat sneller, kost minder moeite of je wilt een ander er niet mee lastigvallen.
• Voorbeeldgedrag van de leider (ontbreekt).
• Groepsgedrag
• Goed doen voor de organisatie. Je denkt dat jouw keuze meer/ beter bijdraagt aan het bedrijf.

Nudging: het duwtje in de rug

Nudging, stelt Ilse, is inzetbaar als duwtje in de rug, om het gewenste gedrag te stimuleren. Dat doe je door de omgeving aan te passen: inspelen op het onbewuste gedrag. Is dat dan geen manipulatie?

“Het is belangrijk om mensen een bepaalde keuzevrijheid te laten behouden. Gebruik je nudging om een positieve reden, het stimuleren van veilig gedrag, dan zie ik dat niet als manipulatie.”

Voorbeelden van nudges

Er zijn verschillende soorten nudges, die jij als Veiligheidskundige, KAM’er of Preventiemedewerker kunt inzetten:

• Aandacht trekken en zichtbaarheid vergroten
  Zoals het plaatsen van fruit op ooghoogte, zodat iemand sneller voor de gezonde optie gaat.
• Het geven van standaardkeuzes
  Dit wordt bijvoorbeeld gebruikt bij orgaandonaties. Onze hersenen willen zo min mogelijk lastige keuzes maken, een standaardkeuze is makkelijk.
• Anker in de gewenste richting gebruiken
  Steun je een goed doel? Dan kun je kiezen uit drie verschillende opties. Mensen kiezen vaak voor het tweede antwoord.
• Positieve of negatieve effecten benadrukken
  ‘Ik zou het ontzettend jammer vinden wanneer je niet bij het webinar aanwezig kunt zijn’
• Keuzes en boodschap vereenvoudigen
  Bijvoorbeeld het gebruiken van ‘gezonde keuze keurmerk’
• Positieve sociale norm benadrukken
  ‘95% van de collega’s ging je voor. Wil jij daar ook bij horen?’
• Keuzes leuker en aantrekkelijker maken
  Een reclameboodschap wordt duidelijker en mooier weergegeven.
• Feedback of reminders gebruiken
  Bijvoorbeeld een groene smiley bij de juiste wegsnelheid.

Aan de slag!

Wil jij aan de slag met nudging? Dan is het van belang om de volgende stappen mee te nemen tijdens jouw proces:

1. Bepaal het gedrag dat je wilt veranderen
2. Ga na waarom mensen die gedrag vertonen
3. Bedenk praktische oplossingen
4. Experimenteer! Meet het resultaat zonder de aanpassing en mét aanpassing. Herhaal de meting na verloop van tijd. Want mensen vallen snel terug in oude gewoontes

Maar bedenk ook: nudging is geen ‘one size fits all’. Je kunt er prima mee sturen, maar het is geen wondermiddel. Blijf ook naar je technische maatregelen kijken. Heb je die meegenomen in je proces? Bepaal eerst het doel, bedenk pas daarna hoe je dat gaat bereiken.

Hoe motiveer je de medewerkers om veilig, verantwoord en vakkundig te werken? Hoe realiseer je de nodige punten om continu te verbeteren? Dan is de KAM coördinator opleiding iets voor jou! 

Meer weten?

Dit artikel was nog maar het tipje van de sluier. Meer weten? Het gratis webinar ‘Hoe kan nudging je helpen bij KAM en gedrag?’ is hieronder terug te kijken.